آیا درمان افسردگی با tDCS مؤثر است؟ بررسی علمی و کاربردی

درمان افسردگی با دستگاه tDCS 

درمان افسردگی با دستگاه tDCS یکی از روش‌های نوین و غیر دارویی برای بهبود علائم افسردگی است. در این روش، با استفاده از جریان الکتریکی بسیار ضعیف، بخش‌هایی از مغز که در افسردگی دچار کاهش فعالیت شده‌اند، تحریک می‌شوند. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که tDCS می‌تواند خلق‌وخو را بهبود دهد، انگیزه را افزایش دهد و حتی در مواردی که دارو مؤثر نبوده، نتایج مثبتی به همراه داشته باشد.

افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی دنیاست. در حالی‌که بسیاری از افراد با داروهای ضدافسردگی بهبود پیدا می‌کنند، هنوز گروهی هستند که حتی پس از ماه‌ها درمان دارویی، تغییر چشمگیری در حال روحی‌شان احساس نمی‌کنند.
در این شرایط، یکی از روش‌های جدید و مؤثر که توجه روان‌پزشکان و پژوهشگران را جلب کرده است، درمان افسردگی با دستگاه tDCS یا تحریک مغزی با جریان مستقیم است.

tDCS چیست و چگونه کار می‌کند؟

tDCS مخفف Transcranial Direct Current Stimulation به‌معنای تحریک الکتریکی مستقیم از روی جمجمه است. این روش به کمک دستگاهی کوچک و قابل‌حمل انجام می‌شود که جریان ضعیف و بی‌خطری را از طریق الکترودهایی روی پوست سر به بخش‌هایی از مغز وارد می‌کند.

هدف اصلی این روش، تغییر در فعالیت الکتریکی سلول‌های مغزی است — به‌ویژه نواحی‌ای مانند قشر پیش‌پیشانی (Prefrontal Cortex) که در افراد مبتلا به افسردگی معمولاً فعالیت کمتری نسبت به حد طبیعی دارد. تحریک این ناحیه می‌تواند به بهبود خلق‌وخو، افزایش انگیزه و کاهش نشانه‌های افسردگی کمک کند.
مطالعات مختلف از جمله پژوهش Lefaucheur و همکاران (۲۰۱۷) اثر مثبت tDCS بر بهبود علائم افسردگی را تأیید کرده‌اند.

چرا درمان افسردگی با دستگاه tDCS اهمیت دارد؟

یکی از مهم‌ترین مزایای tDCS این است که روش درمانی غیرتهاجمی، بدون درد و کم‌عارضه است. در زمان استفاده، فرد ممکن است تنها احساس گرما یا سوزن‌سوزن شدن خفیفی روی پوست سر داشته باشد.

همین ویژگی‌ها باعث شده‌اند که تحریک مغزی با جریان مستقیم به‌عنوان گزینه‌ای امن و مؤثر برای افرادی مطرح شود که:

• به داروهای ضدافسردگی پاسخ مناسبی نداده‌اند،

• نمی‌خواهند درمان دارویی را ادامه دهند،

• یا به‌دنبال روش‌های درمانی بدون دارو هستند.

پژوهش‌هایی مانند تحقیق Fregni و همکاران (2006) نیز نشان داده‌اند که tDCS در کاهش علائم افسردگی مقاوم به دارو نقش مثبتی دارد.

فناوری‌های شرکت Neuroelectrics که پلتفرم Starstim را تشکیل می‌دهند، در دسترس پژوهشگرانی هستند که در زمینه مطالعه مغز فعالیت می‌کنند. این فناوری‌ها تاکنون توسط صدها دانشمند مورد استفاده قرار گرفته‌اند و داده‌های به‌دست‌آمده از آن‌ها در صدها مقاله علمی منتشر شده‌اند.

دستگاه‌های مورد استفاده در درمان افسردگی با tDCS

در حال حاضر برندهای معتبر متعددی دستگاه‌های tDCS تولید می‌کنند، از جمله:

• Starstim ساخت شرکت Neuroelectrics

• Soterix Medical

این دستگاه‌ها معمولاً شامل دو الکترود، منبع تغذیه و کنترل تنظیم شدت جریان هستند. برخی مدل‌ها قابلیت اتصال به نرم‌افزار را نیز دارند تا بتوان شدت و محل تحریک را دقیق‌تر تنظیم کرد.

اختلالات مغزی از نارسایی‌های مدارهای عصبی منشأ می‌گیرند. این نارسایی‌ها باعث بروز علائم می‌شوند. روش‌های سنتی یا کل مغز را هدف قرار می‌دهند یا تنها گره‌های منفردی از شبکه‌های مغزی را. رویکرد نوآورانه‌ی ما ابتدا شبکه‌های ناهنجار را شناسایی کرده و سپس آن‌ها را به‌صورت جامع با استفاده از تحریک الکتریکی مغز (tES) هدف قرار می‌دهد.

neuroelectrics

چه کسانی می‌توانند از tDCS استفاده کنند؟

• افرادی که افسردگی آن‌ها به درمان دارویی پاسخ نداده است

• کسانی که مایل‌اند از روش‌های غیر دارویی استفاده کنند

• بیمارانی که می‌خواهند روان‌درمانی را با درمان‌های فیزیولوژیک ترکیب کنند

البته باید تأکید کرد که استفاده از دستگاه tDCS تنها باید زیر نظر روان‌پزشک یا متخصص مغز و اعصاب انجام شود.
استفاده‌ی خودسرانه از دستگاه در منزل می‌تواند خطرناک و غیراستاندارد باشد.

 درمان افسردگی با دستگاه tDCS، امیدی برای آینده

درمان افسردگی با دستگاه tDCS، هرچند هنوز در حال بررسی و توسعه است، اما نتایج پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این روش می‌تواند برای بسیاری از بیماران مؤثر و کم‌عارضه باشد.

اگر شما یا یکی از نزدیکانتان با افسردگی مزمن یا مقاوم به درمان دارویی مواجه هستید، می‌توانید با متخصص روان‌پزشک درباره امکان استفاده از درمان با دستگاه tDCS مشورت کنید.
این روش می‌تواند قدمی نوین برای بازگشت به آرامش و تعادل ذهنی باشد.

🧠 خدمات کلینیک روانشناسی آوید

در کلینیک روانشناسی آوید، مجموعه‌ای از خدمات تخصصی در حوزه سلامت روان ارائه می‌شود:

🩺 روان‌پزشکی
تشخیص و درمان اختلالات روانی با استفاده از جدیدترین رویکردهای دارویی و غیردارویی.

💬 روان‌شناسی و روان‌درمانی
جلسات مشاوره فردی، زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی برای بهبود روابط و ارتقای سلامت روان.

🧒 روان‌شناسی تخصصی کودک و نوجوان
ارزیابی و درمان مشکلات رفتاری، هیجانی و یادگیری در کودکان و نوجوانان.

⚡ درمان‌های بدون دارو
روش‌های نوین و غیرتهاجمی برای بهبود عملکرد مغز و کاهش علائم اختلالات روانی:

QEEG(نقشه مغزی)

TMS (تحریک مغناطیسی مغز)

TDCS (تحریک الکتریکی مستقیم مغز)

نوروفیدبک (Neurofeedback)

لورتا نوروفیدبک (LORETA Neurofeedback)

📍 آدرس کلینیک:
الهیه، خیابان خزر، کوچه مبشر، پلاک ۱۳

☎ شماره تماس: 09100505091-09196063126
🌐 نوبت‌دهی و مشاوره آنلاین: avidpsy.com
📲 اینستاگرام: @avidpsy