اگه احساس می‌کنی با وجود موفقیت‌ها هنوز کافی نیستی، ممکنه عزت نفس پایینی داشته باشی. در این مقاله یاد می‌گیری ریشه‌های این احساس چیه و چطور می‌تونی با خودت آشتی کنی.

?What Is Self-Esteem

Self-esteem is your subjective sense of overall personal worth or value. Similar to self-respect, it describes your level of confidence in your abilities and attributes.
Having healthy self-esteem can influence your motivation, your mental well-being, and your overall quality of life. However, having self-esteem that is either too high or too low can be problematic. Better understanding what your unique level of self-esteem is can help you strike a balance that is just right for you.

عزت‌نفس، احساس ذهنی شما نسبت به ارزش و بهای شخصی‌تان است. مشابه با احترام به خود، عزت‌نفس سطح اعتماد شما به توانایی‌ها و ویژگی‌های فردی‌تان را توصیف می‌کند.
داشتن عزت‌نفس سالم می‌تواند بر انگیزه، سلامت روان و کیفیت کلی زندگی‌تان تأثیر بگذارد. با این حال، عزت‌نفس بیش از حد بالا یا پایین می‌تواند مشکل‌ساز باشد. درک بهتر سطح منحصر‌به‌فرد عزت‌نفس‌تان می‌تواند به شما کمک کند تا تعادلی مناسب و متعادل برای خودتان پیدا کنید.

❓ پرسش:

نمی‌دانم چرا، اما حتی وقتی دیگران به من می‌گویند موفقی، یا برای دستاوردهایم تبریک می‌گویند، در درونم حس خلأ دارم. انگار از بیرون همه چیز خوب است، اما از درون حس می‌کنم «کافی نیستم». چرا این حس همیشه با من است؟ و چطور می‌توانم از آن رها شوم؟

🧠 پاسخ روانشناس:

اگر این سؤال را می‌پرسی و هم‌زمان بغض داری، بدان تنها نیستی. بسیاری از افرادی که از بیرون قوی، موفق و خندان به نظر می‌رسند، در درون‌شان با احساس پوچی و ناکافی بودن زندگی می‌کنند.

واقعیت این است که بیشتر ما با احساس بی‌ارزشی بزرگ شده‌ایم — نه به این دلیل که بی‌ارزش بودیم، بلکه چون کسی به ما نیاموخت که ارزشمندی، ذاتی است نه مشروط.
شاید از کودکی فقط زمانی دیده شده‌ای که «درست عمل کردی»، «موفق شدی» یا «دیگران را راضی کردی». در نتیجه ناخودآگاه آموختی که «دوست‌داشتنی بودن» مساوی است با «بی‌نقص بودن».

حالا در بزرگسالی، حتی وقتی موفق می‌شوی، بخشی از وجودت هنوز باور ندارد که تو خودت به‌تنهایی ارزشمندی. آن بخش، همان کودک درون زخمی است که هنوز منتظر است کسی بدون قید و شرط بگوید:

«لازم نیست چیزی را ثابت کنی. تو همین حالا، همین‌جوری، به اندازه‌ای که هستی… کافی‌ای.»

اما متأسفانه، صدای دیگری همیشه بلندتر بوده — صدای درونیِ منتقد که می‌گوید: «بیشتر تلاش کن»، «تو هنوز کافی نیستی»، یا «بقیه از تو جلوترند». و این صدا، به مرور، به گفت‌وگوی همیشگی ذهن تو تبدیل شده

«لازم نیست چیزی را ثابت کنی. تو همین حالا، همین‌جوری، به اندازه‌ای که هستی… کافی‌ای.»

چرا احساس می‌کنم کافی نیستم؟

نگاهی روانشناختی به ریشه‌های عزت نفس پایین و راه‌های درمان آن

حتی وقتی بهت می‌گن موفقی، وقتی تشویقت می‌کنن، یا کاری رو درست انجام می‌دی، ممکنه ته دلت هنوز یه خلأ باشه. انگار همه چیز خوبه، ولی تو خوب نیستی. شاید بارها با خودت فکر کردی:
«نکنه فقط دارم تظاهر می‌کنم؟ نکنه اگه یه روز خسته شم، همه بفهمن اون چیزی نیستم که نشون می‌دادم؟»
اگه این حس برات آشناست، بدون که تنها نیستی. این همون صدای درونی‌ایه که از عزت نفس پایین خبر می‌ده.

ریشه‌های پنهان عزت نفس پایین

بیشتر ما با احساس بی‌ارزشی بزرگ شدیم، نه چون واقعاً بی‌ارزش بودیم، بلکه چون کسی یادمون نداد که ارزش ما به «بودن»مونه، نه به «انجام دادن».
وقتی فقط موقع موفقیت یا عملکرد خوب مورد توجه قرار گرفتی، کم‌کم یاد گرفتی که باید بی‌نقص باشی تا دوست‌داشتنی باشی. این باور، پایه‌ی شکل‌گیری عزت نفس پایین در بزرگسالی می‌شه.

نشانه‌های عزت نفس پایین

• احساس خالی بودن حتی بعد از موفقیت

• ناتوانی در پذیرفتن تعریف یا تحسین دیگران

• تمایل به پنهان کردن ضعف‌ها

• وابستگی شدید به تأیید دیگران

• گفت‌وگوی درونی منفی با خود

چرا موفقیت بیرونی کافی نیست؟

مدرک، پول، موقعیت اجتماعی یا حتی عشق دیگران، نمی‌تونن خلأ درونی ناشی از عزت نفس پایین رو پر کنن. چون مسئله در نگاه دیگران نیست، در رابطه‌ی تو با خودته. تا زمانی که با خودت صلح نداشته باشی، هیچ موفقیتی آرامش واقعی نمیاره.

۵ قدم برای درمان عزت نفس پایین

۱. گفت‌وگوی درونی مهربان با خودت
هر روز با خودت حرف بزن، اما نه با لحنی قضاوت‌گر. بپرس: «چی باعث شد احساس کنم کافی نیستم؟ آیا واقعاً اون حس درست بود؟»

۲. موفقیت‌هات رو حس کن، نه فقط ثبت
به جای اینکه فقط کاری رو تموم کنی، به خودت فرصت بده احساس رضایت کنی. بگو: «من تونستم، حتی وقتی شک داشتم.»

۳. کودک درونت رو بغل کن
درونت یه کودک زخمی هست که هنوز دنبال تأییده. باهاش حرف بزن، بهش بگو: «لازم نیست برای دیده شدن بجنگی.»

۴. اجازه بده گاهی ضعیف باشی
قوی بودن یعنی پذیرش خستگی، نه پنهان کردنش. آسیب‌پذیری با آدمای امن، بخش مهمی از درمان عزت نفس پایینه.

۵. خودت رو از نو تعریف کن
تو فقط دستاورد‌هات نیستی. تو کسی هستی که با وجود سختی‌ها ادامه داده، رشد کرده و هنوز امید داره.

یادآوری آخر

کسی که با تردید و خستگی ادامه می‌ده، ضعیف نیست — فقط خسته‌ست. و خستگی، با زمان، پذیرش و مهربانی با خود، درمان می‌شه.
یادت نره:
تو به اندازه‌ای که هستی، کافی‌ای. حتی وقتی خودت فراموشش می‌کنی.

🧠 خدمات کلینیک روانشناسی آوید

در کلینیک روانشناسی آوید، مجموعه‌ای از خدمات تخصصی در حوزه سلامت روان ارائه می‌شود:

🩺 روان‌پزشکی
تشخیص و درمان اختلالات روانی با استفاده از جدیدترین رویکردهای دارویی و غیردارویی.

💬 روان‌شناسی و روان‌درمانی
جلسات مشاوره فردی، زوج‌درمانی و خانواده‌درمانی برای بهبود روابط و ارتقای سلامت روان.

🧒 روان‌شناسی تخصصی کودک و نوجوان
ارزیابی و درمان مشکلات رفتاری، هیجانی و یادگیری در کودکان و نوجوانان.

⚡ درمان‌های بدون دارو
روش‌های نوین و غیرتهاجمی برای بهبود عملکرد مغز و کاهش علائم اختلالات روانی:

QEEG (نقشه مقزی)

TMS (تحریک مغناطیسی مغز)

TDCS (تحریک الکتریکی مستقیم مغز)

نوروفیدبک (Neurofeedback)

لورتا نوروفیدبک (LORETA Neurofeedback)

📍 آدرس کلینیک:
الهیه، خیابان خزر، کوچه مبشر، پلاک ۱۳

شماره تماس:09100505091-09196063126
نوبت‌دهی و مشاوره آنلاین: avidpsy.com
اینستاگرام: @avidps