
درمان زودرنجی و حساسیت
اگر هر رفتار یا حرفی رو به خودت میگیری، بدون پشت این حساسیت بیشازحد، زخمی از ناامنی عاطفی و ذهنی نشسته که با آگاهی، میشه آرومش کرد.
من همیشه همهچی رو به خودم میگیرم. چطور میتونم حساسیتهامو کنترل کنم؟
درابتدا به پرسش مراجع و پاسخ روانشناس توجه کنید ⇓⇓
پرسش:
واقعاً نمیدونم چرا، ولی هر حرفی که کسی میزنه، انگار یهجوری بهم ربط داره.
مثلاً اگه دو نفر بخندن، فکر میکنم دارن منو مسخره میکنن.
اگه دوستم دیر جواب بده، مطمئن میشم دیگه دوستم نداره.
گاهی حتی یه شوخی ساده، تا شب ذهنمو درگیر میکنه.
میدونم این مدل فکر کردن طبیعی نیست، ولی نمیدونم چطوری جلوشو بگیرم.
حس میکنم زیادی حساسم، زیادی درگیر.
ذهنم دائم دنبال معنی، تأیید، یا خطا میگرده.
چرا انقدر همهچی رو شخصی میکنم؟
چطوری میتونم از این حالت بیرون بیام و راحتتر زندگی کنم؟
پاسخ:
این حس، بیشتر از چیزی که فکر میکنی، مشترکه.
خیلیها پشت لبخندهاشون، یه ذهن شلوغ دارن که دائم داره حدس میزنه:
«نکنه منظورت با من بود؟ نکنه من اشتباه کردم؟ نکنه دیگه دوستم نداره؟»
اما حساس بودن فقط یه ویژگی نیست —
گاهی یه زخم قدیمیه که هنوز بسته نشده.

۱. «همهچی رو به خودم میگیرم» یعنی چی واقعاً؟
یعنی مرز بین دنیای بیرونی و درونیت، نازک و بیدفاعه.
یعنی اتفاقات بیرونی، بهجای اینکه از کنارت رد شن، میان توی ذهن و قلبت لونه میکنن.
🔹 ریشههای زودرنجی و حساسیت بیشازحد:
| عامل روانی | توضیح کوتاه |
|---|---|
| اعتمادبهنفس پایین | احساس ناتوانی در پذیرش اشتباه یا انتقاد |
| ترس از طرد شدن | نگرانی از دست دادن رابطهها و تأیید دیگران |
| اضطراب اجتماعی | تفسیر افراطی از رفتار دیگران |
| خاطرات دردناک | بازسازی ناخواسته تجربههای گذشته در ذهن |
| الگوبرداری از والدین کنترلگر | یادگیری ناخواسته واکنشهای حساس و دفاعی |
۲. چرا مغز ما معمولاً بدترین برداشت رو انتخاب میکنه؟
چون مغز در شرایط ناایمن، میره روی «حالت بقا».
شروع میکنه به اسکن تهدیدها – حتی تهدیدهایی که واقعی نیستن.
مثلاً:
-
یه نفر پیام نمیده → ذهن میگه: «ازم ناراحته.»
-
یه شوخی میکنه → ذهن میگه: «منو جدی نمیگیره.»
-
تو جمع یه نگاه بهت میکنن → ذهن میگه: «من بیکفایتم.»
ذهنهایی که زیاد آسیب دیدن، بهجای آرامش، دنبال دفاع میگردن.
۳. نشونههای آدمهایی که زیادی همهچیز رو به خودشون میگیرن:
-
مدام فکر میکنن کسی ازشون دلخوره
-
بعد از یه گفتوگو، بارها اون رو تو ذهنشون مرور میکنن
-
از شوخیهای بیقصد، عمیقاً ناراحت میشن
-
سخت «نه» میگن چون میترسن طرد بشن
-
از هر انتقادی، برداشت شخصی دارن
-
دائم دنبال تأیید و اطمینان از رابطهها هستن
۴. چطور این حساسیت رو کم کنیم بدون اینکه بیاحساس بشیم؟
🔸 تمرین ۱: ذهنخوانی نکن
قبل از برداشت کردن، از خودت بپرس:
«آیا مطمئنم منظورش با من بود؟ شواهد واقعی دارم؟»
🔸 تمرین ۲: فاصله بین احساس و واکنش بساز
هر وقت چیزی اذیتت کرد، ۱۰ ثانیه مکث کن.
تو انتخاب میکنی واکنشت چی باشه، نه ذهن آسیبدیدهت.
🔸 تمرین ۳: تعریف تازهای از دوستداشتنی بودن
دوستداشتنی بودن یعنی خود واقعیت بودن،
نه خوشایند بودن برای همه.
🔸 تمرین ۴: تغییر زاویهی نگاه
بهجای اینکه بپرسی «من چی کردم که این شد؟»، بپرس:
«طرف مقابل چه شرایطی داره؟ شاید اصلاً ربطی به من نداره.»
🔸 تمرین ۵: به هر فکر، باور نکن
فکری که به ذهنت میاد الزاماً واقعیت نداره.
۵. تمرین عملی برای خودآگاهی:
هر شب، قبل از خواب، این سه پرسش رو بنویس:
| پرسش | نمونه پاسخ |
|---|---|
| چه اتفاقی افتاد؟ | دوستم جواب پیامم رو نداد |
| چه برداشتی کردم؟ | فکر کردم دیگه دوستم نداره |
| چه توضیحهای دیگه ممکنه وجود داشته باشه؟ | شاید مشغول بوده یا اینترنت نداشته |
با این تمرین، مغز یاد میگیره بین واقعیت و برداشت، فرق بذاره.
۶. نگاه علمی به درمان زودرنجی و حساسیت
نقلقول با منبع معتبر
از مقاله «How to Not Take Things So Personally» در Psychology Today:
“We are wired to take unpleasant comments by others personally, even though they say more about the other person than ourselves.” Psychology Today
ترجمه:
«ما طوری ساخته شدهایم که نظرات ناخوشایند دیگران را شخصی تلقی کنیم، حتی اگر این نظرات بیشتر دربارهی آن شخص باشد تا دربارهی ما.»لینک منبع:
لینک منبع:psychologytoday
۷. چه زمانی باید برای درمان زودرنجی به رواندرمانگر مراجعه کرد؟
اگر حساسیتت باعث:
-
اضطراب اجتماعی
-
مشکل در روابط
-
درگیری فکری مداوم
-
یا خستگی روانی شدید شده،
بهتره با رواندرمانگر کار کنی تا ریشهی این الگو شناسایی بشه.
در کلینیک رواندرمانی اوید، درمانگران ما کمکت میکنن یاد بگیری:
-
مرزهای ذهنی و عاطفی بسازی
-
افکار مزاحم رو کنترل کنی
-
و به ذهنت امنیت روانی بدی.
📞 برای رزرو نوبت به صفحهی نوبتدهی کلینیک آوید مراجعه کنید.
پرسش و پاسخ
۱. آیا زودرنجی درمان قطعی داره؟
بله، با ترکیب رواندرمانی شناختی-رفتاری (CBT)، کار روی عزتنفس و تمرین ذهنآگاهی میتونه تا حد زیادی کنترل بشه.
۲. آیا زودرنجی نشونه افسردگیه؟
در بعضی موارد بله، ولی نه همیشه. ممکنه نشونه اضطراب یا الگوهای فکری ناسالم باشه.
۳. چه تمرینی برای کنترل حساسیت پیشنهاد میدید؟
نوشتن احساسات روزانه و تمرین مکث قبل از واکنش نشون دادن.
نظرسنجی
به نظرت سختترین بخشِ کنترل زودرنجی چیه؟
🔘 نادیده گرفتن شوخیها
🔘 کنترل افکار منفی
🔘 پذیرش اینکه دیگران همیشه نیت بد ندارن
(میتونی پاسخ خودتو در بخش دیدگاهها بنویسی و از تجربیات دیگران بهره مند شوید💬)
جمعبندی:
اگه همیشه همهچی رو به خودت میگیری، بدون این یه نقص نیست؛ یه نشونهست.
نشونهای که میگه وقتشه از زخمهای گذشته مراقبت کنی.
ذهنی که دنبال مقصره، دنبال آرامشه.
تو میتونی حساس باشی، بدون اینکه زخمی باشی.
تو کافی هستی. فقط باید دوباره به خودت یادآوری کنی.
🧠 خدمات کلینیک رواندرمانی آوید
در کلینیک روانشناسی آوید، مجموعهای از خدمات تخصصی در حوزه سلامت روان ارائه میشود:
🩺 روانپزشکی
تشخیص و درمان اختلالات روانی با استفاده از جدیدترین رویکردهای دارویی و غیردارویی.
💬 روانشناسی و رواندرمانی
جلسات مشاوره فردی، زوجدرمانی و خانوادهدرمانی برای بهبود روابط و ارتقای سلامت روان.
🧒 روانشناسی تخصصی کودک و نوجوان
ارزیابی و درمان مشکلات رفتاری، هیجانی و یادگیری در کودکان و نوجوانان.
⚡ درمانهای بدون دارو
روشهای نوین و غیرتهاجمی برای بهبود عملکرد مغز و کاهش علائم اختلالات روانی:
TDCS (تحریک الکتریکی مستقیم مغز)
لورتا نوروفیدبک (LORETA Neurofeedback)
📍 آدرس کلینیک:
الهیه، خیابان خزر، کوچه مبشر، پلاک ۱۳
شماره تماس:09100505091-09196063126
نوبتدهی و مشاوره آنلاین: avidpsy.com
اینستاگرام: @avidps





